Posiadanie narkotyków jest w Polsce zabronione i stanowi przestępstwo. Odpowiedzialność karna jest tym surowsza, im większa ich ilość. W przypadku nieznacznej ilości narkotyków odpowiedzialności karnej można uniknąć.
Posiadanie narkotyków – środki odurzające i substancje psychotropowe
W przypadku przestępstwa posiadania narkotyków, o którym mowa w art. 62 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii (dalej u.p.n.), w istocie chodzi o posiadanie środków odurzających lub substancji psychotropowych.
Obszerna definicja środków odurzających i substancji psychotropowych znajduje się w art. 4 pkt 25 i 26 u.p.n. W praktyce postępowań karnych najczęściej pojawiają się narkotyki tj. marihuana, amfetamina, ecstasy czy kokaina.
Co grozi za posiadanie narkotyków?
Posiadanie narkotyków stanowi przestępstwo. Odpowiedzialność karna zależy od ilości posiadanych narkotyków. W pewnym uproszczeniu możemy mówić o ilości nieznacznej, podstawowej i znacznej.
Warto zapamiętać, że posiadanie znikomej ilości narkotyków, tj. ilości śladowej, np. pozostałości po narkotykach, nie stanowi przestępstwa posiadania narkotyków.
Ponadto, w przypadku ilości nieznacznej i podstawowej wyróżnia się przypadki mniejszej wagi, łagodzące odpowiedzialność karną.
W praktyce postępowań karnych ilość narkotyków przelicza się na porcje. Porcja to minimalna ilość określonego narkotyku, która może wywołać efekt odurzenia u jednej dorosłej, przeciętnej osoby.
Ustalenie, ile porcji narkotyków można uzyskać z określonej ilości narkotyków wymaga wiadomości specjalnych. Do tego celu w sprawach narkotykowych są powoływani biegli sądowi.
W pewnym uproszczeniu można przyjąć zasadę: im więcej porcji posiadanych narkotyków, tym surowsza odpowiedzialność karna.
Posiadanie nieznacznej ilości narkotyków
Nieznaczna ilość narkotyków to w praktyce jedna, dwie porcje (maksymalnie kilka porcji), przeznaczone na własny użytek posiadacza. Jest to ilość, która odpowiada jego doraźnym potrzebom.
Posiadanie nieznacznej ilości narkotyków jest co do zasady zagrożone karą do 3 lat pozbawienia wolności (art. 62 ust. 1 u.p.n.). Może być uznane za przypadek mniejszej wagi. Wówczas odpowiedzialność karna jest łagodniejsza – sprawcy grozi grzywna, ograniczenie wolności albo pozbawienia wolności do roku (art. 62 ust. 3 u.p.n.).
Przypadek mniejszej wagi to przypadek, który uzasadnia orzeczenie łagodniejszej kary. Przy ocenie przypadku mniejszej wagi brane są pod uwagę takie kryteria jak: ilość i rodzaj narkotyków, okoliczności i okres posiadania, motywy posiadacza itp.
W przypadku posiadania nieznacznej ilości narkotyków, niezależnie od tego czy posiadanie zostało uznane za przypadek mniejszej wagi, możliwe jest umorzenie postępowania w trybie art. 62a u.p.n.
Możliwe jest również warunkowe umorzenie postępowania karnego na zasadach ogólnych. Ponadto, ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii przewiduje szczególny przypadek warunkowego umorzenia postępowania karnego w sprawie związanej z używaniem narkotyków.
Posiadanie podstawowej ilości narkotyków
O podstawowej ilości narkotyków można mówić w kontekście art. 62 ust. 1 u.p.n.
Przywołany przepis stanowi podstawę odpowiedzialności karnej za posiadanie narkotyków, dlatego ilość narkotyków, o której mowa w tym przepisie, można w pewnym uproszczeniu nazwać podstawową.
Podstawowa ilość narkotyków to ilość między ilością nieznaczną a znaczną (art. 62 ust. 2 u.p.n.).
Z odpowiedzialnością karną za posiadanie podstawowej ilości narkotyków mamy do czynienia w przypadku kilku i więcej porcji – nie więcej niż kilkudziesięciu porcji (więcej na temat ilości znacznej przeczytasz poniżej).
Posiadanie nieznacznej ilości narkotyków jest co do zasady zagrożone karą do 3 lat pozbawienia wolności (art. 62 ust. 1 u.p.n.). Może być uznane za przypadek mniejszej wagi (art. 62 ust. 3 u.p.n.). Sprawca może ponieść łagodniejszą odpowiedzialność – grozi mu grzywna, ograniczenie wolności albo pozbawienia wolności do roku.
Podstawowa ilość narkotyku nie pozwoli na umorzenie postępowania w trybie art. 62a u.p.n. Możliwe będzie jednak warunkowe umorzenie postępowania karnego na zasadach ogólnych, jak również szczególne warunkowe umorzenia postępowania karnego w sprawie związanej z używaniem narkotyków.
Posiadanie znacznej ilości narkotyków
Przyjmuje się, że znaczna ilość narkotyków to ilość pozwalająca na jednorazowe odurzenie kilkudziesięciu osób – tj. kilkadziesiąt porcji.
Przez kilkadziesiąt należy rozumieć liczbę w przedziale od 20 do 99.
Zobacz definicję słowa kilkadziesiąt w Słowniku Języka Polskiego PWN.
Posiadanie znacznej ilości narkotyków zagrożone jest karą pozbawienia wolności od 1 roku do 10 lat (art. 62 ust. 2 u.p.n.).
W przypadku znacznej ilości narkotyków sprawca nie ma możliwości skorzystania z przywołanych powyżej instytucji umorzenia lub warunkowego umorzenia postępowania karnego.
Przepadek narkotyków i nawiązka
Zasadą jest, że w przypadku skazania za posiadanie narkotyków, jak również w przypadku umorzenia lub warunkowego umorzenia postępowania, sąd orzeknie ich przepadek, także wówczas gdy nie były one własnością sprawcy (art. 72 ust. 2 u.p.n.). Od tej zasady ustawa przewiduje wyjątek, związany z określonym sposobem ich uzyskania przez sprawcę (art. 72 ust. 3 u.p.n.).
Przepadek to instytucja prawa karnego, która powoduje przejście własności przedmiotów powiązanych z popełnionym przestępstwem (w tym przypadku narkotyków) na Skarb Państwa z chwilą uprawomocnienia się wyroku.
W przypadku skazania za to przestępstwo, sąd może orzec nawiązkę w wysokości do 50.000 złotych na cele zapobiegania i zwalczania narkomanii. Nawiązka nie zostanie jednak orzeczona wobec sprawcy, który jest osobą uzależnioną.
Kancelaria posiada doświadczenie w karnych sprawach narkotykowych, dotyczących każdej ilości narkotyków. Jeżeli poszukujesz pomocy prawnej w sprawie o posiadanie narkotyków, skontaktuj się z kancelarią.